หนึ่งในเอกลักษณ์ของการฟังเพลงที่น่าหลงใหลสำหรับใครหลายคนไม่ว่าจะเป็นคนที่มีอายุและหนุ่มสาวนักฟังเพลงยุคใหม่ก็น่าจะเคยประสบหรือได้ลงฟัง “แผ่นเสียง” กันมาบ้าง ซึ่งเป็นการฟังเพลงที่มีสไตล์และน่าสะสมเป็นอย่างมากเลยหล่ะครับ วันนี้เราจะขอพาทุกๆ ท่านไปค้นหากันสิว่า “ทำไมแผ่นเสียงถึงยังได้รับความนิยม” ที่น่าสนใจกันครับ จะเป็นอย่างไรกันบ้างนั้น เราไปชมกันดีกว่าครับ
ทำความรู้จักกับ “แผ่นเสียง”
แผ่นเสียง คือ วัสดุที่ก่อให้เกิดเสียง ทำจากวัสดุหลายชนิดและขนาด แผ่นเสียงที่เห็นน้อยมากคือ แผ่นเสียงกระดาษ สมัยแรกสุดเป็นกระบอกอัดเสียงเคลือบขี้ผึ้งแบบเอดิสัน ซึ่งในเมืองไทย (สยาม) ใช้บันทึกเพลงไทยเดิม ตั้งแต่ราวปลายรัชกาลที่ 4 ต่อมาเริ่มมีการบันทึกเสียงลง แผ่นครั่ง ในสมัยรัชกาลที่ 5 ส่วนใหญ่เป็นเพลงเรื่องบรรเลงด้วยวงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ ที่กำลังได้รับความนิยมในสมัยนั้น ซึ่งมักไม่จบในหน้าเดียว จึงต้องบันทึกต่อกันเป็นชุดๆละหลายแผ่น
โดยทั่วไปมีขนาด 10-12 นิ้ว สปีด 78 รอบ/นาที บันทึกและเล่นกลับได้หน้าละไม่เกิน 3-5 นาที เนื่องจากมีลักษณะค่อนข้างหนาและหนัก ตกแตกง่ายอย่างจานกระเบื้อง บางทีจึงเรียกว่า จานเสียง คุณภาพเสียงออกทางแหลมแตกพร่ารวมทั้งเสียงรบกวนจากหัวเข็มโลหะที่ต้องคอยเปลี่ยนบ่อย
ทำไมแผ่นเสียงถึงยังได้รับความนิยม
ในวันที่โลกหมุนเร็ว ยิ่งกว่าแผ่นเสียงบนเครื่องเล่น พร้อมกับเทคโนโลยีที่พัฒนาอย่างรวดเร็ว จนคนจำนวนไม่น้อยอยากใช้ชีวิตให้ช้าลง ผู้คนจึงโหยหาการมองย้อนกลับไปในเรื่องราวเก่า ๆ ทั้งบรรยากาศ ดีไซน์ และไลฟ์สไตล์ สิ่งที่จับต้องได้อย่าง แผ่นเสียงและเครื่องเล่นแผ่นเสียง จึงหวนกลับมาได้รับความนิยมอีกครั้ง
ข้อดีของการเล่นแผ่นเสียง
การเล่นแผ่นเสียง เป็นกิจกรรมที่ทำให้คุณมีปฏิสัมผัสกับสื่อกลางที่เก็บเพลงมากกว่าการฟังเพลงด้วยสื่อกลางประเภทอื่น เป็นอะไรที่มากกว่าแค่การฟังเพลง ด้วยปกแผ่นที่มีขนาดใหญ่พร้อมรายละเอียดที่จัดพิมพ์ไว้ให้อย่างสวยงาม ทำให้ผู้ฟังสามารถอ่านรายละเอียดของอัลบั้มได้ง่ายกว่าการอ่านจากปกแผ่นซีดี แถมยังจัดว่าเป็น “ของสะสม” ที่สวยงาม มีเอกลักษณ์และมีคุณค่าทางจิตใจเป็นอย่างมากเลยก็ว่าได้ครับ
เครื่องเล่นแผ่นเสียงมีกี่แบบกันนะ
- ประเภทเล่นแผ่นเสียงอัตโนมัติ (Full-automatic) เหมาะกับมือใหม่อย่างยิ่ง เพราะเพียงกดปุ่มเล่น แผ่นเสียงก็จะบรรเลงเพลงแบบอัตโนมัติ
- ประเภทเล่นแผ่นเสียงกึ่งอัตโนมัติ (Semi-automatic) ผู้ใช้อาจต้องลงมือเองบางขั้นตอน เช่น การวางโทนอาร์มมาวางตรงร่องแผ่นเสียงเมื่อเริ่มและจบเพลง กลไกอาจช่วยเพียงการหยุดและการยกเข็มขึ้นเมื่อเล่นจนจบร่องเสียงสุดท้ายเท่านั้น ซึ่งถือว่าไม่ยากเกินไปสำหรับมือใหม่
- ประเภทเล่นแผ่นเสียงแมนนวล (Manual) ที่คุณต้องลงมือเองทั้งหมด นับตั้งแต่การเปิดเครื่องให้แพลตเตอร์หมุน และวางโทนอาร์ม แม้จะฟังดูซับซ้อนมากที่สุด แต่รับรองว่าให้คุณภาพเสียงที่น่าพึงพอใจแน่นอนแถมเพิ่มการมีส่วนร่วมในการฟังเพลงได้อย่างมีเอกลักษณ์
แล้วเราจะเลือกเครื่องเล่นแผ่นเสียงอย่างไรดี
- ศึกษาเครื่องเล่นแผ่นเสียงให้เข้าใจแจ่มแจ้ง ก่อนจะซื้อของสักชิ้น การศึกษาทำความรู้จักฟังก์ชันและส่วนประกอบให้ดีก่อนใช้งาน
- กำหนดงบประมาณอีกหนึ่งปัจจัยที่ช่วยให้การเลือกเครื่องเล่นแผ่นเสียงง่ายขึ้นก็คือ งบประมาณ นั้นเองครับ
- เลือกจากสไตล์รูปลักษณ์ที่ชอบ รูปลักษณ์ของเครื่องเล่นแผ่นเสียงมีหลากหลายมาก เช่น สไตล์เรโทร วินเทจ มินิมอล และโมเดิร์น ส่วนเรื่องเสียงของเครื่องเล่นก็เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องพิจารณา บางคนชอบมวลเสียงกว้าง บางคนชอบเสียงนอยซ์ หรือบางคนอาจจะชอบเสียงธรรมชาติของเครื่องดนตรี ดังนั้น เครื่องเล่นแผ่นเสียงบางตัวอาจจะไม่ได้เพอร์เฟ็กต์ที่สุด แต่สามารถให้ความสุนทรีย์กับคุณได้มากที่สุด
และนี้ก็คือข้อมูลเกี่ยวกับ “ทำไมแผ่นเสียงถึงยังได้รับความนิยม” ที่เราได้รวบรวมมาฝากทุกๆ ท่านกันในบทความข้างต้นนี้กันครับ คิดว่าน่าจะเป็นความรู้ที่ดีสำหรับทุกๆ ท่านกันนะครับ
